เจ๋ง! ไทยผลิตชุดตรวจพิษปลาปักเป้าครั้งแรกของโลก

สธ.ชูชุดตรวจสารพิษในปลาปักเป้าของกรมวิทย์ตรวจหาสารพิษสำเร็จ 100% เป็นชุดแรกของโลก ย้ำประสิทธิภาพสูง ประหยัดเวลา ราคาถูก เตือนประชาชนให้ระวังรับประทานปลาปักเป้าและแมงดาทะเล เพราะอาจได้รับพิษเทโทรโดท็อกซิน ซึ่งเป็นอันตรายต่อชีวิต โดยเฉพาะช่วงเดือน ก.พ.-มิ.ย.พบพิษมาก

เนื่องจากในแต่ละวันมีปริมาณปลาปักเป้าที่ติดมากับอวนของชาวประมงสูงถึง 100 - 150 ตัน จึงมีผู้ที่แอบลักลอบนำปลาปักเป้ามาแปรรูปเป็นผลิตภัณฑ์ต่าง ๆ ส่งผลให้ในแต่ละปีพบมีผู้ป่วยที่เสียชีวิตจากการได้รับสารพิษเทโทรโดซินจากปลาปักเป้าและแมงดาถ้วย โดยเฉพาะแมงดาถ้วยจะมีพิษในช่วงเดือนกุมภาพันธ์ถึงเดือนมิถุนายน ซึ่งพิษดังกล่าวส่งผลต่อระบบประสาทที่ควบคุมการหายใจ หากรับประทานในปริมาณมากทำให้เกิดการเสียชีวิตได้ในที่สุดหลักการของชุดทดสอบเทโทรโดท็อกซิน คือ การวิเคราะห์สารพิษเทโทรโดท็อกซินในปลาปักเป้าด้วยหลักการทางอิมมูโนวิทยา โดยให้ anti-TTX ในชุดทดสอบ จับกับสารพิษเทโทรโดท็อกซินที่สกัดจากปลาปักเป้า แล้วเคลื่อนต่อไปจับกับแถบสารพิษเทโทรโดท็อกซินที่ตรึงอยู่บนแถบทดสอบ อ่านผลวิเคราะห์จากแถบสีที่เกิดขึ้นร่วมกับการเกิดสีบนแถบควบคุมที่อยู่บนแผ่นทดสอบ Cut off value 2 ไมโครกรัมต่อเน้อปลาปักเป้า 1 กรัม

วิธีการทดสอบ คือ นำปลาตัวอย่าง 50-100 กรัมมาบดให้ละเอียดเป็นเนื้อเดียวกัน แล้วนำเนื้อปลาที่บดละเอียด 2 กรัมใส่ในหลอดทดลอง จากน้ำเติม 0.1% acetic acid ลงไป 8 มิลลิลิตร เขย่าให้เป็นเนื้อเดียวกัน แล้วนำไปต้มในน้ำเดือด 10 นาที เขย่าเป็นครั้งคราว ตั้งทิ้งไว้ให้เย็น จะพบว่าส่วนใสลอยอยู่ข้างบน ส่วนเนื้อปลาจะตกตะกอนอยู่ก้อนหลอด จากนั้นวางตลับชุดทดสอบบนพื้นที่ราบเสมอกัน ไม่เอียง ใช้หลอดหยดดูดส่วนบนของสารสกัด แล้วหยดลงในหลุมบนตลับชุดตรวจ 3 หยด ตั้งทิ้งไว้ 5 นาทีแล้วอ่านผล หากพบแถบสีแดงบนแผ่นทดสอบ 1 แถบ แสดงว่าปลานั้นเป็นปลาปักเป้าที่มีพิษ แต่ถ้าพบแถบสีแดงบนแผ่นทดสอบ 2 แถบ แสดงว่าปลาปักเป้าที่ทดสอบนั้นไม่มีพิษ ดังนั้นจึงเป็นการดีอย่างยิ่งที่มีการพัฒนาชุดตรวจดังกล่าวขึ้นมา เป็นการช่วยลดความเสี่ยงต่อการรับพิษเทโทรโดท็อกซินได้

"ชุดทดสอบนี้ช่วยประหยัดค่าใช้จ่ายและเวลาในการตรวจสอบหาสารพิษมากกว่าการทดสอบแบบเดิมหลายเท่าตัว ซึ่งจากเดิมใช้เวลาตรวจหาสารเทโทรโดท็อกซินนานถึง 2 ชั่วโมงกว่าจะทราบผล และชุดตรวจมีราคาแพง ชุดละประมาณ 2,000 บาท หลังจากที่มีการพัฒนาชุดตรวจหาสารเทโทรโดท็อกซิน ล่าสุดใช้เวลาตรวจไม่เกิน 30 นาที และราคาเพียง 120 บาทต่อชุด และได้ประสิทธิภาพสูง คาดว่าหากมีการใช้ชุดตรวจนี้กันอย่างแพร่หลาย ราคาก็จะลดลงอีก หากชุดตรวจนี้เป็นที่ต้องการของตลาดก็สามารถถ่ายทอดองค์ความรู้ต่าง ๆ ให้กับหน่วยงานเอกชน เพื่อนำไปพัฒนาและผลิตให้เพียงพอต่อความต้องการของประชาชน"